2016 оны 6-р сарын 11-ны өдөр ЭКО телевизийн “Галааридын Цаг” нэвтрүүлэгт орсныг хүлээн авч үзнэ үү.
Categories
Tag: Р. Амаржаргал
Монгол Улсын соёлын гавьяат зүтгэлтэн Ц.Хулангийн “Төр тань хоцрогдсон байна, Ерөнхийлөгч өө!” нийтлэлийн хэсгээс
“…Хотны нохойг яах гэж тэжээдэг вэ, түүн шиг хууль ёсоо мануулах гэж ард түмэн төрийг тэжээдэг гэсэн эртний мэргэн үг бий. УИХ-д насаараа хоол идэж тэжээлгэсэн ч ханан мэдэлгүй, нэг намд шаарлагдахаараа нөгөө намын өвөр сэлгэж гүйсэн хэчнээн хүн өнөөгийн УИХ-д дахин нэр дэвшээд байгааг та тоол доо. Ёс зүй гэдэг чинь энэ үү!? Ард түмэн гэдэг үгийг хэн хүн хамаагүй ашиглаж болохгүйг би сайн мэднэ. Харин би энэ удаад ашиглачихья. Ард түмэн энэнээс чинь ичиж байна. Ичих нүүртэйгээрээ ганц Р.Амаржаргал гишүүн л өөрийгөө золих шив дээ. Хайран төрийн түшээ.
“Амгалан нуурын галуу хэрээний сүргэн дотор үзэсгэлэнгүй
Ажнай хурдан хүлэг, илжигний сүргэн дотор үзэсгэлэнгүй
Уулын цагаан арслан, үнэгний сүргэн дотор үзэсгэлэнгүй
Ухаан саруул мэргэн, тэнэгийн сүргэн дотор үзэсгэлэнгүй”
хэмээн “Билгийн гол модон шастирт” байдгийг цээжлээд коллежийн багшаа хийгээд л явах байх даа чааваас. Ардчилсан нам ийм ховор цэвэр хүнээ тавиад явуулчихсанд гүнээ эмгэнэл илэрхийлье…”
Эх сурвалж:
“Үндэсний шуудан” сонин
2016 оны 6-р сарын 08, Лхагва гараг
№113 (2554)
Categories
АДАЙР АМАРААГ СӨРӨГ ХҮЧИН Л ҮНЭЛДЭГ
Төрийн бодлого зангидахаар УИХ-д сонгогдоно гэдэг амаргүй даваа. Тэр дундаа нэр дэвших эрхээ намаасаа олж авна гэдэг чинь ёстой “алаан байхгүй юу” гэдэг болох шиг боллоо. Өнөөгийн парламентад тохой залган суугаа 76 эрхмийн 68 нь дахин даагаа нэхнэ гээд зүтгэж яваа. Харин найм нь халаагаа өгч, хөндлөнгөөс ажиглаж бас туршлагаа хуваалцахаар болсон.
Тэдний нэг нь УИХ-ын гишүүн Р.Амаржаргал. Түүнийг энэ удаа намынхан нь нэр дэвшүүлэхийг хүссэн. Гэвч тэрбээр ҮЗХ-ныхоо хурлын үеэр нэрээр татаж, нэгэнтээ квот нь хүрэхгүй байсан хийгээд чадварлаг хүн тойргийн гадна үлдэж буй зэргээс шалтгаалан УИХ-ын гишүүн М.Батчимэгийг сойхыг хүссэн. Тэр ч утгаараа Р.Амаржаргалыг энэ долоо хоногийн гол дүрээр нэрлэхийг зорьлоо. Р.Амаржаргалыг салбарынхан нь шагшин магтдаг эдийн засагч. Бас дээр нь Ерөнхий сайд асан. Зарим нь түүнийг адайр ааштай, АН-ынхантайгаа ч таардаггүй гэх юм билээ. Үнэн хэрэгтээ энэ парламентад суух нь түүнд тийм чухал асуудал биш гэдгийг тэр өөрөө хэлж орхисон.
Гэхдээ Р.Амаржаргал сонгогчдын төлөөлөл болж төрд оччихоод ажиллахгүй гэж хошуу цорвойгоогүй. Харин хамтран ажиллахад төвөгтэй учраас 2013 оны сүүлээр УИХ-ын дарга З.Энхболдод “УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлөгдөх” өргөдлөө өгч байв. Сарын дараа нь чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар түүнийг УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлөх хүсэлтийг хэлэлцэхэд 65 гишүүний 34 нь эсэргүүцсэн. Тиймээс мань хүн гишүүний бүрэн эрхийн хугацаа дуустал ажиллаж буй.
Р.Амаржаргалыг энэ удаагийн сонгуульд заавал өрсөлдөнө. АН-аас биш бол бие даасан ч тэр аль ч тойргоос гарна хэмээн сонгогчид найдаж байхад, надтай өрсөлдчих вий гэж эмээх улстөрч ч байсан биз. Харамсалтай нь Р.Амаржаргал нэр дэвшихгүй болсон. Оронд нь УИХ-ын гишүүн М.Батчимэг тойрогт нь өрсөлдөнө. Сүхбаатарчууд М.Батчимэгийг харж сонгох уу, Р.Амаржаргалд саналаа өгөх үү гэдэг нь хэнд ч ойлгомжтой байсан. Гэсэн ч Р.Амаржаргал нэрээ татсан. Өөрийнхөө оронд бүсгүй хүнийг дэмжихээ илэрхийлсэн.
Түүний энэхүү үйлдлийг зарим хүн тохиролцоо хийчихсэн болохоор тойргоо бэлэглэчихлээ гэж хардах нь ч бий. Юутай ч Р.Амаржаргалд бол сонголт хэзээ ч гарч ирнэ гэдгийг тэр хэлсэн үг, хийсэн үйлдлээрээ харуулсаар ирсэн. Өрсөлдөгч намынхан ч мань эрийг гаргууд сайн эдийн засагч гэдгээр нь үнэлдэг. Тиймээс үнэхээр эх орноо бодсон улстөрч байгаа л бол Р.Амаржаргалын “тархийг” нам харгалзахгүйгээр ашиглах нь тодорхой.
АН-ыг дотроо алаан хийж, нанчилдахаас аварсан түүнийг дараагийн удаа ямар алхам хийх бол гэж харж, хүлээх хүн олон. Түүнтэй тохироо хийнэ гэдэг хэцүү. Хэдэн нүүдлийн цаадахыг хэдийн мэддэг болчихсон, АН-д шинээр хүч түрэн, амны салиа нь арилаагүй шахам орж ирж буй залуус ямар аргаар ардчилсан хувьсгал гэх үгийг чулуудаж буйг ч тэр мэднэ.
Р.Амаржаргал гэх нөхөр төрийн ордонд ч амьдарна, түмний дунд ч амьдарна. Харин АН-д Р.Амаржаргал шиг шударга нөхөд тийм ч олон байхгүй. Тэр тусмаа сандал суудлын төлөө л өрсөлдөнө үү болохоос сонгогчдын төлөө “ган” хийж дуугарахгүй. “Хөнжлийнхөө хэрээр хөлөө жий” гэдэг шиг тэд хэзээ эвээ эрхэмлэж чадахгүй. Тийм болохоор тэрслүү ч болсон тэд туршлагатай улстөрчөө аваад үлдсэн бол алдах юмгүй л байх байлаа.
Б.Төгөлдөр
“Өглөөний сонин”
2016 оны зургадугаар сарын 03. Баасан гараг.
Дугаар 106 (2367)
-Та Сүхбаатар дүүргээс нэр дэвшээд сонгогдох өндөр магадлалтай байсан ч нэрээ татсан. Үүнийгээ эмэгтэйчүүдийн 20 хувийн квотыг хангахгүй бол нам сонгуульд орохгүй болно гэж тайлбарлаж байлаа. Гэвч шинэ Засгийн газар байгуулахад сайд болох зорилготой нэрээ татчихлаа гэсэн яриа гадуур гараад байна?
-Би ер нь ямар нэгэн болзол тавьж ажил хийдэггүй шүү дээ. Зөв, буруу гэдэг зарчмаар л ажилладаг хүн. Намайг тэгвэл би ингэнэ үүнийг ингэвэл тэгнэ гэж наймаалцдаг зүйл надад төрөлхийн байхгүй. Тийм учраас зүгээр л тухайн үедээ зөв л гэж үзсэн миний шийдвэр юм. Ер нь бол эмэгтэйчүүдийн улс төрд оролцох оролцоог хангах, үүнийг жаахан бэхжүүлэх чиглэлээр дээр үеэс анхаарал тавьж ажилладаг байсан. 1997, 1998 онд санагдаж байна. Монголын үндэсний ардчилсан нам гэж байлаа. Талийгаач С.Зориг бид хоёр тэгэхэд МҮАН-ын гүйцэтгэх зөвлөлд эмэгтэйчүүдийн квотыг анх оруулж батлуулж байсан. Тэр үеэс эхлээд энэ явсаар байгаад өдийг хүрсэн л дээ. Угаасаа чиг хандлага нь ч тийм байгаа юм. Ганцхан Монголд ч биш дэлхий даяар эмэгтэйчүүдийн оролцоо тэртэй, тэргүй нэмэгдэнэ. Эмэгтэйчүүдийн чанар чансаа нь ч гэсэн ондоо болчихоод байгаа шүү дээ. Тэдний мэдлэг боловсрол, хийж байгаа ажлынх нь цар хүрээ ямар байгаа билээ. Цаашдаа ч нэмэгдэх хандлагатай. Энэ утгаараа гарцаагүй л хэн нэгэн хүн дэмжих ёстой байхгүй юу. Том юмаа харах юм бол нэгдүгээрт нь тийм юм.
-Хоёрдугаарт нь?
-Хоёрдугаарт нь мэдээж намын эрх ашиг гээд юм байж байгаа шүү дээ. Хүн болгон дотроо зөв гэж бодож байгаа атлаа дэмжихгүй суугаад байх. “Тийм, тийм уг нь эмэгтэйчүүд хэрэгтэй байгаа юм”, “Тиймээ парламентад оруулах нь зөв, гэхдээ одоо яана аа” гээд аман дотроо шогшроод байх уу. Сая ҮЗХ-ны хуралдаанаас харагдлаа шүү дээ. Сүүл рүүгээ хүчээр шахуу нэг хэсэг хүмүүсийг хасаад оронд нь эмэгтэйчүүдийг оруулж ирлээ. Тийм байдал руу орно гэдэг өөрөө жаахан гунигтай байгаа юм. Уг нь үүнийг жаахан цэгцтэй, замбараатай, системтэй хийх хэрэгтэй байсан байх л даа. Ямар ч байсан нам 76 хүн нэр дэвшүүлж бүгдээрээ оролцохоор боллоо. Үүнээс илүү яахав. Бас ийм үр дүнд хүрэхэд миний үйлдэл тодорхой хэмжээгээр нөлөөлсөн л гэж ойлгож байгаа.
-Эмэгтэйчүүдийг нэлээд хатуу учраатай тойргуудад нэр дэвшүүлсэн байдал харагдаад байгаа?
-Түүнийг бол ёстой мэдэхгүй. Би тэр юм руу ердөө ч оролцоогүй. Сүүлийн сар гаруйн хугацаанд намын хороод гээд янз бүрийн нэр дэвшигчтэй холбоотой үйл ажиллагаанаас хол байлаа. Би оролцоогүй шүү та нар л ийм маягаар хийж байгаа шүү гэдэг маягаар зугтаж байсан.
Тээр жил Ерөнхий сайд асан Ж.Наранцацралт агсан АН-ынхнаас торойтол сонгогдож билээ. Түүнд сүлд мод шиг чимэг хэрэггүй байв. Харин энэ удаад Ерөнхий сайд асан Р.Амаржаргалыг тойргоос нь түлхэн зайлуулав. Р.Амаржаргал гишүүний тухайд мөн л сурталчилгаагүйгээр хаанаас ч өрсөлдөж чадах, бие даан өрсөлдөөд ялалт байгуулж байсан хүндтэй эрхэм.
Хэдхэн хоногийн өмнө “Ах нь хандиваа цуглуулаад тойрогтоо өрсөлдөнө өө” гэж ярьж суусан түүнийг яагаад зайлуулах болов. АН-ынхан энэ удаад анхан шатанд итгэл хүлээлгэсэн олон нэр дэвшигчээсээ тойргийг нь дээрэмдлээ. Залуугаас Батын Батбаатар харамссандаа намаа орхилоо. Ахмадаас Р.Амаржаргал эрхбиш зангараг заагаад амаа жимийн сууна. Намаасаа гарах зэргийн шоу бол түүнд зохих хэлбэр биш л дээ. Гэхдээ түүнд баяр баясалтай сайхан байгаа гэж бодно уу.
Үгүй дээ, АН-ыг булшаа ухаж суугааг нь харамсан, хүрз шороо хаяснаас гар хумхиж амаа жимийн суусан нь арай дээр л гэж үзсэн хэрэг. Тиймээс “Миний оронд эмэгтэй нэр дэвшигч дэвшүүлээрэй” гээд холдохыг бодов. Намаа чимж чадах сүүлчийн арга нь тэр байсан биз.
Р.Амаржаргал гэдэг содон фигур 2013 оны арваннэгдүгээр сарын 11-нд “УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлөгдөх өргөдөл”-өө УИХ-ын дарга З.Энхболдод гаргасан. Түүний өмнө ҮЗХ-ндоо намын дарга Н.Алтанхуягтаа уг хүсэлтээ гаргасан ч хүлээж аваагүй юм. Гэхдээ УИХ-ын дарга, АН-ын дарга З.Энхболд нь УИХ-ын сонгуулиар нэр дэвшигчээ тодруулах үед өнөөх өргөн барьсан бичгийнх нь хариуг ийнхүү гашуунаар өгнө гэж яаж мэдэх вэ дээ. Учир нь тухайн үед буюу 2013 оны арванхоёрдугаар сарын 12-нд УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар түүнийг УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлөх хүсэлтийг хэлэлцээд 65 гишүүнээс 34 гишүүн нь эсэргүүцсэн учир Р.Амаржаргал гишүүн бүрэн эрхийн хугацаагаа дуустал ажилласан юм.
Р.Амаржаргалыг М.Батчимэгээр сольж буй АН-ын дарга З.Энхболд тэр бүсгүйг Сү.Батболдын эсрэг өрсөлдүүлнэ гэдэг шийдвэрээрээ юу хожсон гээч. Орхон аймагт өрсөлдөх байсан тойргийг нь найз Д.Одхүүдээ авч өглөө. “Ерөнхийлөгчийн хүн”-д нэр дэвших боломж олголоо. Үүний цаана “MCS-ийн” фракцид тал заслаа. С.Баярцогт ч мөн адил. Түүнээс биш Таиваньд тагнуулын мэдээ өгдөг туслахтай гэх М.Батчимэгийн сөрөг “ололт”, Хятадын Монголын иргэний үнэмлэхтэй С.Баярцогт нарыг З.Энхболд л эсэргүүцээд дийлэхгүй байж гэнэ гэдэгт хэн ч итгэхгүй. Энэ ч яах вэ, З.Энхболдын асуудал. Харин Р.Амаржаргалын хувьд АН хамгийн үнэ цэнэтэй, Монголын аль ч тойрогт сурталчилгаагүй ялах хүчтэй лидерээ түлхэн унагалаа. Үүнийг “АН Р.Амаржаргалд хаягдлаа” гэж тодорхойлбол үнэнд ойртоно.
АН-ынхан УИХ-д нэр дэвшигчээ тодруулахын тулд хэдэн гишүүнээ урвуулж алдав, нэр дэвшүүлнэ гэж “хошгируулах” аргаараа хэдийг намдаа элсүүлж, заримыг нь мэхлэв. Энэ намд зарчим байсан уу. Дотоод ардчилал шалан дээр унаж дээгүүр нь намын дунд, дээд шатныхан алхаж гарч байхад хэн, хэн цус шүүртэл нь хөмхийгөө зуун тэсэв гэдгийг мэдрэх сөхөө энэ намын даргад байсангүй. Яасхийгээд “эхийг нь эцээхгүй, тугалыг нь тураахгүй” шиг дайсан цөөнтэйгөөр фракциудаа “тэжээх” вэ гэдгээс өөр ямар ч өнцгөөс харахыг хүссэнгүй.
Магадгүй, энэ бүхнээс тус намын дарга намаа ялуулах зорилго нь “тэргүүн зорилго” нь биш байсан болов уу гэж бодогдтол тийм муу сонголт хийлээ. Р.Амаржаргал, Сү.Батболд хоёрыг өрсөлдүүлэхэд хэн нь ялах вэ гэдэг саналаас өмнө, эерэг сөрөг талыг нь жагсаагаад бич гэсэн ч тухайн тойргийн сонгогчид амаргүй, тийм гоё өрсөлдөөн гарах байв. Гэтэл “Нэг ардчилал” хэмээн нэгддэг хэрнээ Х.Тэмүүжин гишүүнд хүртэл “нам дарамтлуулдаг” М.Батчимэгийг Ерөнхий сайд асан, Сү.Батболдын өмнө чулуудаж өгнө гэдэг нь “Аз чинь байвал ялаад гараад ир” гэсэн З.Энхболдоос Сү.Батболдод барьсан бэлэг биш гэж үү.
Өнөөдөр намын бодлого, зарчмаа хэлэлцээд нэр дэвшүүлэх асуудлыг намын дээд шатанд хэлэлцэх үеэр нэрээ татсан гишүүд нам, намд л бий. Харин Ардчилсан нам шиг сүйрч яваа, ялангуяа улс орноо эдийн засгийн хувьд сүйрүүлж, Р.Амаржаргалдаа зад зэмлүүлэх болсон намын хувьд Р.Амаржаргалыг “хөндлөнгөөс ажиглах” боломж олгоно гэдэг маш муу шийдэл. Тэгээд ч Р.Амаржаргал “Аль нэг нам гэлтгүй, зөв гэсэн хүнээ дэмжинэ” гэж цахим хуудсаар мэдэгдсэнийг намын дарга нь мэдсэн үү. Энэ мэдэгдэл юу илэрхийлж, ямар гээчийн “боловсон заналхийлэл” болж хувирахыг тооцоолсон болов уу. Улс орны нийтлэг эрх ашиг гэгчийг намын эрх ашгаас дор үзэж, намынхаа эрх ашгийг фракцийн эрх ашгаас доогуурт үзсэн намын дарга энэ удаад түүнээс тун дажгүй хэрнээ “зовиуртай” бэлэг хүлээж авна гэдэгт эргэлзэх юм алга.
Р.Амаржаргал АН-гүйгээр амар жаргаж, “Амаржаргалгүй” АН аврагчгүйгээр тулаанд орно. Нэгэнт Р.Амаржаргал сонгуулийн штабын дарга, сонгуулийн ерөнхий менежер биш, өөрийнхөө хэлснээр “зөв” гэж үзсэн хүнээ дэмжих эрх чөлөөтэй учраас АН-ыг аврах үүрэг хүлээгээгүй. Тэгэхээр бүдүүлгээр хэлэхэд баахан дур хүслээр дүүрэн залуус ямар ч хамгаалалтгүйгээр “харилцаа”-нд орох гэж байна. Хэн өвдөх, үхэх, бас ялж баярлуулахыг таашгүй.
“ӨНӨӨДӨР СОНИН”
2016.05.30-ны өдрийн, №126 (5819)
С.ОГТОРГУЙ
Categories
Ийгл телевизийн Бадарчийн Жаргалмаа
2016 оны 5-р сарын 23-ны Ийгл телевизийн Бадарчийн Жаргалмаа нэвтрүүлэгт оролцсоныг та бүхэнд хүргэж байна.